13 بهمن مصادف با 2 فوریه، روز جهانی تالاب ها نام گرفته است. درسال 1349 خورشیدی در چنین روزی در شهر رامسر، معاهدهاي جهانی برای حفاظت از تالاب ها به تصویب رسید که به کنوانسیون رامسر مشهور است.
این پیمان با تلاش و پیگیریهاي اسکندر فیروز، ریس وقت سازمان محیط زیست ایران تهیه شد و به او لقب پدر تالاب ها را داده اند.
تالاب ها از جمله مولدترین محیط هاي کره زمین است به صورتی که می تواند زیستگاه تعداد زیادی از پرندگان، جانوران، حیوانات و گیاهان مختلف بسیاری باشد. تالابها همچنین نقش بزرگی در اکوسیستم و حیاط بشری را دارا هستن بعنوان مثال برنج یکی از محصولات رایح تالابی، غذای بیش از نیمی از ساکنان زمین را فراهم می آورد.
تالابها از اجتماعات انبوه گونه هاي پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان، ماهیان و بی مهرگان حمایت کرده و همچنین از بین ۲۰ هزار گونه مختلف ماهی در سطح جهان، بیش از ۴۰ % آنها در آب هاي شیرین «تالابها» زندگی می کنند.
اقتصاددانان و دانشمندان بطور روزافزون در زمینه محاسبه و مطالعه ارزشها و خدمات اکوسیستمی محیط های طبیعی از جمله تالابها مشغول بکار هستند. عده اي از مطالعات اخیر نشان میدهد که اکوسیستم ها سالیانه حداقل ۳۳ تریلیون دلار ارزش خدماتی بوجود می آورند که ۹/۴ تریلیون دلار ان از طریق تالاب ها تأمین می‌شود.
تأثیر و تأثر متقابل اجزای فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی یک تالاب مثل خاک، آب و گیاهان و جانوران، عملکردهای حیاتی متعددی برای تالاب ایجاد می‌کند. از جمله: ذخیره سازی آب، حفاظت در مقابل طوفان و کاهش تخریب سیل، تثبیت خطوط ساحلی و مهار فرسایش، تزریق مجدد آب هاي زیرزمینی «جابجائی آب از تالاب به درون سفره هاي زیرزمینی»؛ تخلیه آب هاي زیرزمینی «جابجائی آب به سوی بالا و تبدیل ان به آب هاي سطحی»؛ پالایش آب از طریق تثبیت عناصر محلول، رسوبات و دیگر آلودگی ها و تعدیل آب و هوای محلی.
از میان ارزشهای اقتصادی متعدد تالابها، میتوان به حفظ ذخایر ژنی گیاهی و جانوری، تأمین آب، آبزی پروری، تولید محصولات کشاورزی، تولید چوب، تأمین انرژی، تولید مواد لجنی و گیاهی، حمل و نقل و کاربردهای تفریحی و گردشگری اشاره کرد.
علاوه بر این تالابها بعنوان بخشی از میراث فرهنگی بشر اهمیت ویژه اي دارند. با باورهای جهان شناسی و مذهبی رابطه داشته، منشاء تعالی زیبایی شناختی میشوند، پناهگاه هایي برای حیات وحش ایجاد نموده و شالوده سنن مهم بومی را شکل می‌دهند.
از کنوانسیون رامسر میتوان بعنوان قدیمی‌ترین معاهده ي بین المللی با تاکید بر حفاظت از محیط زیست در جهان نام برد. طرف هاي معاهده دراین کنوانسیون موظفند که تالاب هاي حائز اهمیت خودرا تعیین و با مدیریت صحیح بکوشند تا تعداد پرندگان آبزی را در تالاب هاي ذکر شده افزایش دهند و منطقه رابه اکوسیستمی مفید و تحت حمایت تبدیل کنند.
این در حالیست که ارزش اکولوژیک تالاب ها برای کشورها ۱۰ برابر جنگل ها و ۲۰۰ برابر زمین هاي زراعی است.
امروزه اما حال تالاب هاي ایران هیچ خوب نیست. چه تالاب هایي مانند بختگان،طشک، کم جان، کافتر، مهارلو، ارژن، پریشان، گاوخونی، هامون، جازموریان، میقان، که در اقلیم خشک و نیمه خشک کشور قراردارند چه آنهایی که در مناطق مساعد تر و نوار شمالی کشور قرار گرفته اند مانند تالاب انزلی، بوجاق، گمیشان، الماگل، آلاگل، زریوارو … وضعیت ناگواری دارند.
